ข้อกำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา

พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 มาตรา 64 บัญญัติให้นักเรียนและนักศึกษาต้องประพฤติตนตามระเบียบของโรงเรียนหรือสถานศึกษาและตามที่กำหนดในกฎกระทรวง เมื่อปี พ.ศ. 2548 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการจึงออกกฎกระทรวงเพื่อกำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา ไว้ 9 ข้อ และต่อมาได้มีการแก้ไขเพิ่มเติม โดยปรับปรุงกำหนดพฤติการณ์ให้มีความชัดเจนยิ่งขึ้น โดยนักเรียนและนักศึกษาจะต้องไม่ประพฤติตนดังนี้

1. หนีเรียน หรือออกนอกสถานศึกษาโดยไม่ได้รับอนุญาตในช่วงเวลาเรียน
2. เล่นการพนัน จัดให้มีการเล่นการพนัน หรือมั่วสุมในวงการพนัน
3. พกพาอาวุธหรือวัตถุระเบิด
4. ผลิต ซื้อ ขาย จ่าย แจก แลกเปลี่ยน ให้ ส่งมอบ ให้บริการ เสพ บริโภค สูบ ครอบครอง หรือกระทำการอื่นใดในลักษณะเดียวกัน ซึ่งสุรา เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ สิ่งมึนเมา บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า น้ำยาสำหรับเติมบุหรี่ไฟฟ้า บารากู่ ตัวยาบารากู่ บารากู่ไฟฟ้า น้ำยาสำหรับเติมบารากู่ไฟฟ้า หรือยาเสพติดตามประมวลกฎหมายยาเสพติด

    (กฎกระทรวงฉบับแรก กำหนดไว้เพียงซื้อ จำหน่าย แลกเปลี่ยน เสพสุราหรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สิ่งมึนเมา บุหรี่ หรือยาเสพติด กฎกระทรวงฉบับที่ 3 ได้ปรับปรุงและเพิ่มเติมความชัดเจนขึ้น)

5. ลักทรัพย์ กรรโชกทรัพย์ ข่มขู่ หรือบังคับขืนใจเพื่อเอาทรัพย์บุคคลอื่น
6. ก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำการใด ๆ อันน่าจะก่อให้เกิดความไม่สงบเรียบร้อยหรือขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือรวมกลุ่มหรือมั่วสุมเพื่อกระทำการดังกล่าว

    (กฎกระทรวงฉบับแรก กำหนดความประพฤติไว้แต่เพียง การก่อเหตุทะเลาะวิวาท ทำร้ายร่างกายผู้อื่น เตรียมการหรือกระทำการใด ๆ อันน่าจะก่อให้เกิดความไม่สงบเรียบร้อยหรือขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชน โดยกฎกระทรวงฉบับที่ 2 แก้ไขเพิ่มเติมถึงกรณีการรวมกลุ่มหรือมั่วสุมเพื่อกระทำการดังกล่าวด้วย)

7. แสดงพฤติกรรมทางชู้สาวอันไม่เหมาะสม กระทำการลามกอนาจาร แต่งกายล่อแหลมหรือไม่เรียบร้อยในโรงเรียนหรือสถานศึกษา หรือแต่งเครื่องแบบนักเรียนหรือนักศึกษาไม่เรียบร้อย
    (แต่เดิมกำหนดความประพฤติในข้อนี้ โดย "แสดงพฤติกรรมทางชู้สาวซึ่งไม่เหมาะสมในที่สาธารณะ")
8. เกี่ยวข้องกับการค้าประเวณี
9. เที่ยวเตร่นอกสถานที่พัก รวมกลุ่ม หรือมั่วสุมอันเป็นการสร้างความเดือดร้อนให้แก่ตนเองหรือผู้อื่น
    (กฎกระทรวงฉบับแรก กำหนดการออกนอกสถานที่พักเวลากลางคืน เพื่อเที่ยวเตร่หรือรวมกลุ่ม อันเป็นการสร้างความเดือดร้อนให้แก่ตนเองหรือผู้อื่น ปัจจุบันจึงรวมทั้งเวลากลางวันและกลางคืน)

นอกจากข้อกำหนดความประพฤติทั้ง 9 ข้อนี้แล้ว โรงเรียนหรือสถานศึกษามีอำนาจกำหนดระเบียบว่าด้วยความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษาเพิ่มเติมได้เท่าที่ไม่ขัดหรือแย้งกับกฎกระทรวงนี้

นักเรียนและนักศึกษาจะต้องปฏิบัติตามระเบียบของโรงเรียนหรือสถานศึกษา หากฝ่าฝืนพนักงานเจ้าหน้าที่ต้องดำเนินการตามระเบียบและนำตัวไปมอบแก่ผู้บริหารโรงเรียนหรือสถานศึกษา เพื่อสอบถามและอบรมสั่งสอนหรือลงโทษตามระเบียบ และแจ้งผู้ปกครองว่ากล่าวตักเตือนหรือสั่งสอนเด็กอีกครั้ง 

นอกจากนี้พนักงานเจ้าหน้าที่มีอำนาจสอบถามครู อาจารย์ หรือหัวหน้าสถานศึกษาเกี่ยวกับความประพฤติ การศึกษา นิสัยและสติปัญญาของเด็กหรือเรียกผู้ปกครองมาว่ากล่าวตักเตือน หรือทำทัณฑ์บนว่าจะปกครองดูแลมิให้นักเรียนฝ่าฝืนข้อกำหนดความประพฤติได้ 

และกรณีที่บุคคลใดยุยง ส่งเสริม ช่วยเหลือ หรือสนับสนุนให้นักเรียนหรือนักศึกษาฝ่าฝืนมาตรา 64 จะต้องรับผิดทางอาญา ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 30,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ที่มา / ดาวน์โหลดไฟล์
- พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546
- กฎกระทรวงกำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา พ.ศ. 2548
- กฎกระทรวงกำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2562

- กฎกระทรวงกำหนดความประพฤติของนักเรียนและนักศึกษา (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2568